Γράφει η Έλλη Δήμου,
Ο «μεγάλος» Έλληνας ποιητής, Κωνσταντίνος Καβάφης έρχεται
στην ζωή στις 29 Απριλίου του 1863 (17 Απριλίου με το παλαιό ημερολόγιο).
Ήτανε το 9ο παιδί
μιας εύπορης οικογένειας, καταγόμενης από την Κωνσταντινούπολη, με έδρα την
Αλεξάνδρεια. Στην οδό Σερίφ έζησε τα πρώτα χρόνια της ζωής του,
περιτριγυρισμένος από παιδαγωγούς, υπηρέτες, προσωπικό. Η οικονομική ευχέρεια
του πατέρα του, Πέτρου Καβάφη, του προσέφερε μια «μεταξένια» παιδική ηλικία,
που με τίποτα δε προμήνυε την συνέχεια.
Το 1870, ο Πέτρος
Καβάφης, φεύγει από τη ζωή και αφήνει πίσω τη γυναίκα του Χαρίκλεια και τους
γιούς του, αντιμέτωπους με μια νέα πραγματικότητα. Σύντομα γνωρίζουν την
παρακμή. Τα οικονομικά τους χωλαίναν και
η οικογένεια αναγκάστηκε σε φυγή. Οδηγούνται για τον λόγο αυτό στον Λονδίνο και
έπειτα στο Λίβερπουλ. Εκεί έδρευαν γραφεία της εταιρείας του εκλιπόντος.
Οι μεγαλύτεροι γιοί της οικογενείας δε κατορθώνουν να
ορθοποδήσουν την επιχείρηση, παρά την οδηγούν στο χείλος του γκρεμού. Η μητέρα
τους, Χαρίκλεια, αντιμέτωπη με μια ακόμη ενδοοικογενειακή οικονομική κρίση το 1878, οδηγεί τα
παιδιά της πάλι πίσω στην γενέτειρα τους. Μια μετακόμιση που δε θα κρατήσει
πολύ, λόγω των αναταραχών και τον βομβαρδισμό της Αλεξάνδρειας.
Έτσι ένα χρόνο αργότερα οδηγούνται σε συγγενείς, στην
Κωνσταντινούπολη.
Η παραμονή στην Πόλη.
Όσο ο Καβάφης έμεινε στην Κωνσταντινούπολη, σύμφωνα με
ερευνητές, γνώρισε την νυχτερινή ζωή. Φάνηκε πως το ξενύχτι, το ποτό και η
διασκέδαση του άρεσαν ιδιαίτερα. Παράλληλα ορισμένοι κάνουν αναφορά, πως η
Πόλη, ήταν το μέρος που πειραματίστηκε με την ερωτική του ζωή για πρώτη φορά.
Ένας τομέας της ζωής του, πάνω στον οποίο έχουν διαφωνήσει αρκετά οι ειδικοί.
Παρ’ όλα αυτά, η παραμονή του εκεί αποδείχθηκε πως ξεκλείδωσε και την
σημαντικότερη πτυχή του εαυτού του. Αυτή που τον χαρακτήρισε τελικά. Την ποίηση.
Ο νεαρός Καβάφης σκαλίζει τα πρώτα του ποιήματα.
Μερικά από αυτά είναι: « Ο Βεϊζαδές προς την Ερωμένην του»
(1884) , «Νιχώρι» (1885)και το πρώτο του πεζό «Μια νυξ στο Καλντέρι»
(1884). Όμως το παρθενικό του κείμενο (
τουλάχιστον αυτό που σώζεται στο αρχείο) είναι το «Constantipoliad- En Epic»
Τον Οκτώβρη του 1885 γυρνά
πίσω στην Αλεξάνδρεια.
Μια από τις πρώτες κινήσεις του είναι να
αιτηθεί και να πάρει Ελληνική Υπηκοότητα. Στη συνέχεια βρίσκει δουλειά ως δημοσιογράφος
και λίγο αργότερα (1889) δουλεύει αμισθί για την Υπηρεσία Αρδεύσεων.
Από το 1892 έως κα το 1922 συνεχίζει να εργάζεται στην Υπηρεσία,
αμειβόμενος πλέον.
Η δουλειά γραφείου δεν ευχαριστούσε τον Καβάφη. Αργούσε να πάει ή και
δεν πήγαινε καθόλου. Την θεωρούσε «βάσανο». Κι όμως έμεινε στο ίδιο γραφείο,
σχεδόν 30 χρόνια.
Γρήγορα κατάλαβε πως η αμοιβή του δεν αρκούσε για να ζήσει όπως θα
ήθελε. Έτσι συμπλήρωνε το εισόδημα του, παίζοντας τυχερά παιχνίδια και
επενδύοντας στο χρηματιστήριο. Οι ερευνητές σημειώνουν: «Ήτανε τζογαδόρος».
Το 1891 έγινε
σημείο αναφοράς στην πορεία του. Εκδίδει το πρώτο αξιόλογο ποίημα του το «Κτίσται»
. Από εκεί και ύστερα θα γράψει ποιήματα όπως τα «Κεριά», «Τείχη», «Περιμένοντας
τους Βαρβάρους». Δημιούργησε μερικά από τα σπουδαιότερα ποιήματα στην Ελληνική
ιστορία της ποίησης.
Η καριέρα του είχε πάρει πια ανοδική πορεία.
Μετά το 1900 ο Καβάφης
ταξιδεύει στην Ελλάδα, ώστε να προωθήσει την ποίηση του. Να κάνει ένα είδος
δημοσίων σχέσεων.
Γνωρίστηκε με τον Ξενόπουλο, ο οποίος, τον αποθέωσε σε άρθρο του σε
εφημερίδα. Όμως δεν γεύτηκε την ίδια αναγνώριση από όλους τους ανθρώπους της ποίησης
εκείνης της εποχής.
 |
| Καβάφης Παλαμάς |
Ο Κωστής Παλαμάς και ο Σεφέρης,
παραδείγματος χάριν, τάχθηκαν κατά του Καβάφη και πολλές φορές μείωσαν και τον
ίδιο και το έργο του.
Πριν καλά καλά αναγνωριστεί στην Ελλάδα, η φήμη του ξεπερνά τα
σύνορα χάρη σε φίλους του από το εξωτερικό που θαύμαζαν τη δουλειά του. Ένας από αυτούς ήταν ο Έντουαρντ Μόργκαν
Φόρστερ, ο οποίος τον σύστησε στο Αγγλικό κοινό.
Το 1907, αλλάζει
γειτονιά. Αφήνει την αίγλη της Αλεξάνδρειας και μετακομίζει στην οδό Λέψιους. Ήταν
μια περιοχή με πορνεία, περίεργα στενάκια και φτώχεια.
Με δυσκολία δεχότανε
επισκέψεις. Είχε αρκετές ιδιοτροπίες. Συμπεριφερότανε στους επισκέπτες του
ανάλογα με το αν τους συμπαθούσε ή όχι.
Σε εκείνο το σπίτι δημιουργεί το «χρυσό» τμήμα του έργου του .
Το 1917 ο ποιητής
γνωρίζεται με τον Αλέκο Σεγκόπουλο. Η σχέση που είχανε μεταξύ τους είναι θολή.
Κάποιοι λένε ότι ήτανε νόθος γιος του, άλλοι πως ήτανε εραστής του, και άλλοι
πως ήτανε ανιψιός του. Το δεδομένο είναι πως ο Καβάφης έχρησε τον Σεγκόπουλο
γενικό κληρονόμο του.
Το έργο και το τέλος ενός «μεγάλου» ποιητή.
Είναι κοινώς αποδεκτή η άποψη πως ο Καβάφης, ξεπέρασε τα όρια της μέχρι
τότε ποίησης. Έσπασε τους κανόνες, εισήγαγε και δημιούργησε «μια νέα σχολή».
Μια «σχολή» που επηρεάζει μέχρι και σήμερα, ποιητές, μουσική, έργα.
Τα σημαντικότερα έργα της ζωής του, τα δημιούργησε μετά τα 40 έτη. Το σώμα
των καβαφικών ποιημάτων περιλαμβάνει: Τα 154 Αναγνωρισμένα (εκείνα που αναγνώρισε), τα 37 Αποκηρυγμένα, τα 75 Κρυμμένα
και τέλος τα 30 Ατελή.
Ο ίδιος είχε κατατάξει τα ποιήματα του σε 3 κατηγορίες: Τα Ιστορικά, τα Αισθησιακά(Ερωτικά)
και τα Φιλοσοφικά.
Κέρδισε μια εξέχουσα θέση στην Ευρωπαϊκή ποίηση. Καταφέρνει να
είναι σύγχρονος, ακόμη και στις μέρες μας.
Κράτησε την προσωπική του ζωή με επιμέλεια και συνέπεια μακριά από τα
μάτια του κόσμου. Η ασκητική του προσήλωση στην ποίηση, ήταν από τα
σημαντικότερα χαρακτηριστικά του, και πιθανόν αυτό, που τον οδήγησε σε μια
ακύμαντη ιστορία ζωής.
Όσο ζούσε βραβεύθηκε μονάχα μια φορά από την κυβέρνηση του Παγκάλου, το
1926, με το παράσημο του Φοίνικος.
Λίγα χρόνια αργότερα, άρρωστος από καρκίνο του λάρυγγα, επισκέπτεται
την Αθήνα για θεραπεία. Υποβλήθηκε σε τραχειοτομία και έχασε την φωνή του.
Γύρισε πίσω στην γενέτειρα του, όπου και η κατάσταση του χειροτέρευε
μέρα με τη μέρα. «Πάλι στην πόλη αυτή θα φτάνεις», όπως είχε και ο ίδιος γράψει
στο ποίημα του «Η Πόλις». Μερικά χρόνια αργότερα έφυγε από την ζωή νικημένος από
τον καρκίνο, στα γενέθλια του, στις 29 Απριλίου του 1933.
Στόχος του ήτανε να γράψει
ιστορία και τα κατάφερε. Αυτή ήταν η δική του «Ιθάκη»
Όπως αναφέραμε
νωρίτερα. Ο Καβάφης παραμένει σύγχρονος και εξακολουθεί να επηρεάζει γενιές,
ποιητές, την τέχνη γενικότερα..
Ακολουθεί ένα βίντεο με
φωτογραφίες που έχουν περίτεχνα συνδυαστεί με στίχους του Καβάφη. Συνδυασμούς όπως
τους εμπνεύστηκαν οι διαχειρίστριες της σελίδας ana_s_toles : https://www.instagram.com/ana_s_toles/
Πηγή φωτογραφιών: Google Images
Μουσική επένδυση του βίντεο: https://www.youtube.com/watch?v=ENi9Crx7UYE&t=9s
Δημιουργία και επιμέλεια βίντεο: Δήμου Έλλη
Με πληροφορίες από: Βικιπαίδεια, sas simera.gr, archive.ert.gr, διαδίκτυο
Σχόλια