«Φίνος Φίλμ»: Ένα μεγάλο κεφάλαιο του Ελληνικού Κινηματογράφου

Γράφει η Έλλη Δήμου,

Η εταιρεία παραγωγής ταινιών  «Φίνος Φίλμ» ιδρύθηκε το 1943 και λειτούργησε ακατάπαυστα μέχρι το 1977. Το όνομα της συνδέθηκε άρρηκτα με τον Ελληνικό Κινηματογράφο. Ιδρυτής της ο Φιλοποίμην Φίνος.

Ο Φιλοποίμην γεννήθηκε το 1907, στην Κάτω Τιθορέα της Λοκρίδας. Σπούδασε Νομική, όμως ο κινηματογράφος ήταν το μοναδικό και παντοτινό του πάθος. Μικρόβιο που «κόλλησε» από τον πατέρα του, ιδιοκτήτη του κινηματογράφου «Αλκαζάρ».

Το 1939, πουλάει όλα του τα υπάρχοντα και ιδρύει τα «Ελληνικά Κινηματογραφικά Στούντιο». Εξαιτίας του πάθους του, ήταν από τους ελάχιστους κινηματογραφιστές  που μαγνητοσκόπησαν το Αλβανικό Έπος(1940) και στη συνέχεια την κατεχόμενη από τους Γερμανούς, Αθήνα. Μερικά από τα ελάχιστα πλάνα, που σώζονται, ανήκουν στον ίδιο.  Οι εγκαταστάσεις , λίγα χρόνια αργότερα, λεηλατήθηκαν από τους Γερμανούς μαζί με το αρχείο και όλο τον εξοπλισμό του. Βέβαια ήταν το μικρότερο πλήγμα, που του κατάφεραν οι Γερμανοί. Το πιο σκληρό, ήταν αυτό της εκτέλεσης του πατέρα του.

Η ίδρυση και η «απογείωση» της «Φίνος Φίλμ».

Ο Φιλοποίμην δεν το έβαλε κάτω. Το 1943 ιδρύει την εταιρεία παραγωγής «Φίνος Φίλμ». Τα γραφεία, βρίσκονταν στην οδό Στουρνάρα 27. Το ντεμπούτο της εταιρείας έγινε με την ταινία «Φωνή της Καρδιάς». Η αρχή μιας ένδοξης ιστορίας, ενός τεράστιου κεφαλαίου του Ελληνικού Κινηματογράφου.

Το 1954, μεταφέρεται στην οδό Χίου 53. Τα παλιά γραφεία δεν μπορούσαν πλέον, να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις. Ο Φίνος δημιουργεί χρόνο με το χρόνο νέα πλατό, που «ξέφευγαν» από τα Ελληνικά πρότυπα και τα δεδομένα της εποχής. Ο εξοπλισμός του, ήταν ο πιο σύγχρονος. Σύμφωνα με ανθρώπους που συνεργάστηκαν μαζί του, προσέφερε τις ιδανικές συνθήκες εργασίας. Αφιέρωνε μέχρι και την τελευταία δραχμή στην παραγωγή του. «Προτιμούσε να χρωστάει στο ΙΚΑ, από το να μην έχει πετρέλαιο για τα καλοριφέρ των στουντίων του», σημείωσε ένας στενός του συνεργάτης.

Τα γραφεία του στην οδό  Χίου διέθεταν: Αίθουσα προβολής, Στούντιο μοντάζ, Στούντιο επεξεργασίας ήχου. Η «Φίνος Φίλμ» είχε πια εδραιωθεί στην κορυφή.

Οι συμφωνίες με τον Φιλοποίμην ήτανε προφορικές. Ο λόγος του «ήτανε συμβόλαιο». Κάνεις δεν τον αμφισβητούσε, όταν έλεγε κάτι. Είναι αξιοσημείωτο, πως ακόμη και σήμερα κληρονόμοι ηθοποιών εισπράττουν χρήματα , χωρίς οι πρόγονοι τους να έχουν υπογράψει τίποτα.

Κρατική επιχορήγηση δε πήρε ποτέ. Παρήγαγε περίπου 16 ταινίες τον χρόνο. Τα παιδιά του ήτανε οι ταινίες του. Παράλληλα, ενώ αντιπαθούσε την τηλεόραση, αναγκάστηκε αρκετές φορές  να δώσει ορισμένα δικαιώματα για την προβολή ταινιών. Και αυτό για να είναι σε θέση να αποπληρώνει το δάνειο της Εθνικής Τράπεζας.

Φίνος ο «κατσαβιδάκιας»

Είχε πάνω του πάντα ένα κατσαβίδι. Με αυτό επιδιόρθωνε και τροποποιούσε τα μηχανήματα του. Μόλις αγόραζε ένα μηχάνημα, απευθείας το ‘’έλυνε’’ και το περιεργαζόταν. Ήθελε να ξέρει πως λειτουργεί, ώστε να μπορεί να το επισκευάσει. Δεν ήταν λίγες οι φορές, που είχε προτείνει  τροποποιήσεις για  τα μηχανήματα, στους κατασκευαστές. «Μπορώ να πω, πως όταν χαλούσε μια μηχανή, εκείνος χαιρότανε. Έπιανε δουλειά και την επιδιόρθωνε», δήλωσε ένας στενός του συνεργάτης.

 Έτσι με τον καιρό, του προσδώσανε και το παρατσούκλι ο «κατσαβιδάκιας».

Φιλοποίμην και Βουγιουκλάκη, ένας ισχυρός δεσμός που ξεκίνησε παράδοξα.

Το 1957 ο Φίνος καλεί την Αλίκη σε μια συνάντηση. Σκοπός ήτανε να συμμετάσχει για πρώτη φορά σε μια παραγωγή του. Η Βουγιουκλάκη, πήγε με το σκεπτικό πως θα της προταθεί ένας πρωταγωνιστικός ρόλος. Φτάνοντας, ο Φίνος της ανακοινώνει πως την κάλεσαν για την ταινία «Η θεία από το Σικάγο». Η απάντηση της Αλίκης, θα εξοργίσει τον Φιλοποίμην: «Δεν είμαι λίγο μικρή για θεία;». Ο Φίνος την προόριζε για μια από τις ανιψιές και όχι φυσικά για τον κεντρικό ρόλο. Για τον λόγο αυτό νευριάζει τρομερά με την νεαρή Αλίκη και την διώχνει κακήν κακώς. (Εάν η Βουγιουκλάκη έπαιζε τελικά σε αυτή την παραγωγή, θα ήτανε και η μοναδική ταινία που θα βλέπαμε τις δύο «μεγάλες» κυρίες του κινηματογράφου, Καρέζη και Βουγιουκλάκη, να παίζουν μαζί).

Ο Φιλοποίμην, παρ’ όλα αυτά, ξανά προσπάθησε με την Αλίκη. Δεν το έβαλε κάτω. Ένα χαρακτηριστικό της σχέσης που έμελλε να αποκτήσουν. Ο Φίνος της τα συγχωρούσε όλα. Είχανε μια σχέση αγάπης.

Το 1959 η Αλίκη θα πρωταγωνιστήσει στην ταινία «Αστέρω» και στις 19 Νοεμβρίου του ίδιου έτους στο «Ξύλο βγήκε από τον παράδεισο».

Στην ουσία  η «Φίνος Φίλμ» ήτανε αυτή που ανέδειξε την Αλίκη. Πράγμα το οποίο έκανε, με πολλούς ηθοποιούς της εποχής. Είμαστε σε θέση να πούμε, πως δημιούργησε το «star system» της δεκαετίας του ’60.

Το 1964, πριν το γύρισμα της ταινίας «Το δόλωμα» , η Αλίκη εκφράζει την επιθυμία να αποχωρήσει από την εταιρεία. Αφού πρώτα τελειώσουν με την ταινία. Πράγμα που τελικά έκανε. Έλειψε 4 χρόνια από την Φίνος.

Το 1968 επιστρέφει με την ταινία «Η Αρχόντισσα και ο Αλήτης».

Σύμφωνα με την ίδια την Αλίκη, κάθε φορά που ένιωθε ανασφαλής, έφευγε από την εταιρεία. Πήγαινε όπου της έδιναν περισσότερα λεφτά και έπειτα γύριζε στον Φίνο, ζητούσε και έπαιρνε, ότι ήθελε.

Δύο εκρηκτικοί χαρακτήρες. Ισχυρογνώμονες και απαιτητικοί. Ο Φιλοποίμην συνήθιζε να επιβάλει την γνώμη του, αφού πρώτα την είχε τεκμηριώσει. Κι’ όμως με την Αλίκη έκανε σχεδόν πάντα πίσω. Της έδινε ότι ζητούσε.

Το δίδυμο Δαλιανίδης-Φίνος.

Δύο ονόματα με βίους παράλληλους στον κινηματογράφο. Από κοινού, πρωτοπόρησαν τρομερά για την εποχή τους. Ο Φίνος φρόντιζε να παρέχει την πάντα στον Δαλιανίδη και εκείνος «τολμούσε». Το 1963 σύστησαν στο Ελληνικό κοινό το μιούζικαλ με την ταινία «Μερικοί το προτιμούν κρύο». Από εκείνοι τη στιγμή και μετά ακολούθησαν πολλά επιτυχημένα μιούζικαλ. Σε γενικές γραμμές, παρουσίασαν κοινωνικά δράματα, γυμνό, ρεαλισμό, περιεχόμενο πολύ πιο μπροστά από την εποχή τους.

Η εταιρεία ήταν επίσης η πρώτη που παρουσίασε σίκουελ στην Ελλάδα. Μετά την επιτυχία του «Λατέρνα, φτώχεια και φιλότιμο» (1955)  δημιούργησαν από κοινού με τον Σακελλάριο και την συνέχεια του το «Λατέρνα, φτώχεια και γαρύφαλλο» (1957).

                                                                                                                    Δαλιανίδης

Αφοσιωμένος στον Ελληνικό κινηματογράφο, ο Φιλοποίμην Φίνος, αφήνει την τελευταία του πνοή το 1977. Ο συνολικός αριθμός των ταινιών έφτασε τις 196 και σε 8 έκανε διανομή. Το κύκνειο άσμα της εταιρείας ήτανε το «Ο κυρ-Γιώργης εκπαιδεύεται». Μαζί με τον Φίνο έκλεισε και ένα μεγάλο.. εάν όχι το μεγαλύτερο κεφάλαιο του Ελληνικού Κινηματογράφου.

«Ήτανε ο πατέρας μας», είχε δηλώσει η Καρέζη.

Άφησε την κληρονομιά του στο δεξί χέρι και σύζυγό του  Τζέλα. Μαζί με την κληρονομιά άφησε και ένα χρέος της τάξεως των 50.000.000 δραχμών. Χρέος, που με μαεστρία η γυναίκα του κατάφερε να ξεπληρώσει. Χάρη σε κείνη, η Φίνος Φίλμ λειτουργεί ακόμη, κυρίως με τα δικαιώματα των ταινιών. Το 2006, ωστόσο, επανήλθε στην παραγωγή και χρηματοδότηση ταινιών, όπως η Uranya του Κώστα Καπάκα και το remake του Ο Ηλίας του 16ου.

Πολλές γενιές Ελλήνων έχουν συνδέσει την  «Φίνος Φίλμ» με τον Ελληνικό Κινηματογράφο. Άλλοι ακούγοντας την ονομασία αμέσως σκέφτονται την Αλίκη. Δεν είναι λίγοι εκείνοι, που στο άκουσμα, τους έρχεται στο μυαλό η αίγλη της ασπρόμαυρης ταινίας. Το σίγουρο είναι, πως μαζί της μεγάλωσαν γενιές και γενιές. Πως αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας του Κινηματογράφου. 

Η ονομασία «Φίνος Φίλμ» έχει χαραχθεί με χρυσά γράμματα, στο βιβλίο των αναμνήσεων. 

Πηγή φωτογραφιών: FINOSFILM.COM , Google Images

Με πληροφορίες από: Βικιπαίδεια, newsbeast.gr, new247.gr, finosfilm.com